زانوبند طبی، بریس زانو (knee brace) یا آرتز (orthosis یا Orthèse) نوعی وسیله پزشکی هستند که از آنها به عنوان اهرم برای ثابت نگه داشتن زانو استفاده میکنند. همچنین از زانوبند طبی در درمان آسیبهای زانو از جمله آسیب ورزشی، پارگی مینیسک، آرتروز و ساییدگی زانو نیز استفاده میکنند. انواع زانوبند طبی از نظر جنس و کاربرد انواع مختلفی دارند. زانو بندهای کشی رایجترین شکل آنها هستند که با فشردهسازی و ایجاد گرما باعث کاهش درد و تورم آسیبهای مفصلی میشوند.
در حال حاضر میتوان زانوبند زاپیامکس برای زانو و کمربند پلاتینیر برای کمر را به عنوان بهترین تجهیزات پزشکی معرفی کرد. با این حال مناسب ترین نوع زانوبند باید با توجه به نیازهای هر فرد جستجو شود. علاوه بر این، استفاده از زانوبند طبی نیز مزایا و معایب خود را دارد که باید به هنگام خرید و استفاده از آنها در نظر گرفته شود. اگر میخواهید بدانید که کدام نوع زانوبند طبی برای شما مناسب است، بهتر است در این مقاله از ایران طب مگ با ما همراه باشید.
زانوبند طبی چیست و چه کاربردی دارد؟
زانوبند طبی یک تکیهگاه پزشکی برای زانو است که برای کاهش درد و التهاب زانو به کار میرود. این باند الاستیکی دور زانو قرار میگیرد و روی مفصل زانو قرار میگیرد تا باعث حفظ استحکام و پایداری زانو شود. در واقع مفصل زانو بزرگترین مفصل در بدن است که شامل مفاصل تیبيافمورال، پتلافمورال و تیبیافیبولار فوقانی است. دو مینیسک بین انتهای استخوان ران و استخوان ساق (درشت نی) وجود دارد. عملکرد اصلی این دو مینیسک جذب ضربه و افزایش ثبات زانو است.
چندین رباط برای فراهم آوردن ثبات وجود دارند و از حرکت بیش از حد جلوگیری میکنند. رباط متقاطع قدامی، رباط خلفی، رباطهای جانبی داخل و خارج، مهمترین رباطهایی هستند که برای ایجاد ثبات مفصل زانو کمک میکنند. با این حال، این مفاصل در طول فعالیتها و ورزش و همچنین با افزایش سن، در معرض آسیب قرار دارند. زانوبند طبی كشكک، یک وسیله انعطاف پذیر است که اجازه خم شدنهای طبیعی و حرکات آزاد اما با حفظ ثبات کشکک به زانو میدهد. همچنین زانوبند طبی گرما و فشار مناسب را در اطراف زانو جهت کاهش درد و التهاب فراهم میآورد.
زانوبند طبی برای چیست؟
اگرچه این موضوع میتواند یک سوال بسیار پیچیده باشد، اما پاسخی ساده دارد. زانوبند به حمایت و محافظت از زانو کمک میکند. هر کدام از زانوبندها مخصوص مواردی خاص هستند و به همین دلیل در برخورد با هر مشکل به انواع مختلفی از زانوبند نیاز است. برخی از آسیبها به انواع خاصی از مراقبت نیاز دارند و برخی از فعالیتها پشتیبانی مخصوص خود را طلب میکنند. با این حال به طور خلاصه زانوبندها به محدود کردن حرکاتی خاص که میتوانند باعث تشدید درد شوند، کمک میکنند. در ادامه مقاله با انواع زانو بند طبی آشنا خواهیم شد و به صورت وسیعتر به بررسی مزایا و عوارض زانوبند طبی خواهیم پرداخت.
انواع زانو بند طبی و معرفی آنها با توجه به کاربرد و مزایای زانوبند طبی
زانوبند طبی از جمله لوازمی است که باید براساس نیاز و نوع کاربرد آن مورد مصرف قرار بگیرد. به طور کلی میتوان زانوبندهای طبی را به چهار دسته تقسیم کرد که هر کدام قابلیت خاصی را برای درمان و پشتیبانی ارائه میدهند. این چهار دسته شامل موارد زیر است:
1. زانوبند طبی عملکردی (فانکشنال)؛ انواع زانوبند طبی
این نوع ارتزها برای کنترل آسیب و ثابت نگه داشتن مفصل زانو کاربرد دارند. آنها مانع از فشار بیش از حد بر روی زانو میشوند. استفاده از ارتزها برای افرادی مناسب است که قبلا دچار آسیبهای زانو شدهاند.
2. زانوبند طبی توانبخشی؛ یکی دیگر از انواع زانو بند طبی
این دسته از زانوبندها برای محدود کردن حرکت در افرادی که دچار آسیب شدهاند یا در حال بهبودی پس از جراحی هستند، استفاده میشود. معمولا این نوع از زانوبندها را پزشک برای بیمار تجویز خواهد کرد.
3. زانوبند طبی تخلیهکننده؛ بهترین آرتز زانو
این نوع از آرتزهای زانو برای افرادی مناسب است که دچار آرتروز شدهاند. آنها فشار را از مفصل زانو به استخوان ران منتقل میکنند. این نوع از بریسهای زانو از جنس فوم، استیل و پلاستیک ساخته میشوند و حالت افقی دارند.
4. زانوبند طبی پیشگیریکننده؛ زانوبند کمتر شناسایی شده
همانطور که از نام این زانوبندهای پیشگیر کننده پیداست با هدف جلوگیری از بروز آسیبهای زانو مورد استفاده قرار میگیرند. این زانوبندها از حرکت بیش از حد دامنه حرکتی زانو، یا چرخش به طرفین جلوگیری خواهد کرد.
5. زانوبند طبی کشی؛ مناسب آسیبهای جزئی
زانوبند کشی بیشتر برای آسیبهای خفیف تا متوسط مفاصل و عضلات استفاده میشود. چنین زانوبندهایی برای بیمارانی که آرتروز یا زانو درد مزمن دارند به خوبی کار میکنند. آنها حرکت را مانند موارد مفصلدار محدود نمیکنند، بنابراین فرد میتواند بدون کاهش دامنه حرکتی، محافظت بیشتری داشته باشد.
6. زانوبند آتلدار؛ بهترین بریس برای بیثباتی زانو
در ساختار این نوع از بریسهای زانو چندین آتل منعطف و فنر وجود دارد. این ساختار از مفصل زانو حمایت بیشتری میکند. استفاده از آنها برای کنترل بیثباتی زانو و کشیدگی و پیچ خوردگی این مفصل رایج است.
7. زانوبند طبی مفصل دار؛ تولد دوباره زانو
در زانوبند طبی مفصل دار، لولاهایی وجود دارد که به حرکت صحیح مفصل کمک میکند. استفاده از آن برای تسکین آسیبهای لیگامانی، غضروفی، شکستگی زانو و آرتروز زانو پیشنهاد میشود. نقطه ضعف زانوبند طبی مفصلدار این است که به دلیل میلههای جانبی سفت ممکن است ناراحت کننده باشد. با این حال چنین زانوبندهایی، قیمت مناسبی دارند.
8. زانوبند طبی آرتروزی؛ بهترین زانوبند برای ساییدگی زانو
این نوع بریسهای طوری طراحی شدهاند که تماس و اصطکاک بین استخوانهای مفصل را به حداقل میرسانند. یکی از مهمترین ویژگیهای این نوع بریسها این است که میتوانید فشار آنها را تنظیم کنید
9. زانوبند طبی نئوپرن؛ یکی دیگر از انواع زانوبندهای طبی و موارد کاربرد آنها
نئوپرن نام یک ماده عایق است که میتواند مفصل زانو و عضلات آن را گرم نگه دارد. بنابراین میتوانید از این نوع از زانوبند طبی در هنگام دویدن و یا کارکردنهای روزانه استفاده کنید. در حقیقت هدف اولیه از طراحی این زانوبندها تامین کردن گرما و فشار در ناحیه زانو است که هر دو این عوامل در به حداقل رساندن درد و تورم زانوی فرد بیمار بسیار موثراست.
10. زانوبند طبی کنترل کشکک (پاتلا)؛ بهترین زانوبند طبی برای کاهش حرکت استخوان کشکک
در صورتی که کشکک زانوی شما جا به جا شده باشد به احتمال زیاد به سندرم فشار پاتلوفمورال هستید. در همین راستا احتمالا به آرتروز یا نرمی غضروف کشکک زانو مبتلا میشوید. برای کنترل این بیماریها پزشکان زانوبند طبی کنترل حرکت کشکک زانو را تجویز میکنند.
این نوع زانوبند، زانوبند نئوپرنی است که پوشیده میشود. این زانوبند، قسمت بازی دارد که کشکک زانو را میتوان دید و باعث میشود که کشکک زانو در حین راه رفتن، دویدن و اسکات، در جای خود ثابت نگه داشته شود.
11. زانوبند زاپیامکس؛ پیشرفتهترین تکنولوژی در علم پزشکی زانو
زانوبند آلمانی زاپیامکس با استفاده از تکنولوژی UIC (امواج درمانی پیشرفته فراصوت) باعث بلاک سیستم عصبی زانو میشود. و نه تنها درد آرتروز، بلکه درد ناشی از موارد دیگر را به سرعت بهبود میدهد. با استفاده از این زانوبند، میتوانید فیزیوتراپی را به خانه بیاورید.
رابطه کمربند پلاتینر و زانوبند طبی
از جایی که بعضی دردهای زانو و کمر به هم مرتبط هستند لازم دیدیم در اینجا به معرفی یکی از بهترین کمربندها به عنوان یک کمک درمانی قوی بپردازیم.
کمربند پلاتینر؛ بهترین کمربند در درمان انواع کمر درد
تکنولوژی UIC استفاده شده در کمربند پلاتینر، درمان فوق پیشرفته انواع دردهای ناشی از آسیبهای کمر است. که از سه تکنولوژی کاربردی شامل: امواج اولتراسوند ، امواج اِینفِرارد ، تکنولوژی کِلاک پالس تشکیل شده است. این تکنولوژیها به صورت یکپارچه و هماهنگ با هم به لایههای درونی عضلات نفوذ کرده و باعث تقویت و ترمیم عضلات، تسکین درد و آرامش بافتهای عضلانی میگردد.
مزایای زانوبند طبی
مطالعات نشان دادهاند که بعضی از انواع زانوبندها در کمک به رفع علائم درد و ناراحتی بعد از آسیب زانو بسیار مفید هستند. حتی برخی از زانوبندها زانو را از صدمات احتمالی محافظت میکنند. مکانیزم دقیق کار زانوبند هنوز کاملا مشخص نیست. اما به طور کلی انواع زانوبندهایی که اثبات شدهاند موثر هستند، همانند زانوبندهای عملکردی، زانوبندهای بازتوانبخشی و زانوبندهای مقاوم در برابر فشار، کارایی بیشتری دارند. همچنین دیده شده است که بعضی از افراد به علت ناشناخته با استفاده از یک زانوبند خاص بیشتر از دیگران سود میبرند.
استفاده از زانوبند طبی در موارد زیر مفید است:
۱. افرادی که به دلیل ورزش، فعالیت شغلی یا سن بالا به درد و التهاب زانو مبتلا هستند.
۲. افرادی که به علت آسیبدیدگی زانو نیاز به حفاظت و پشتیبانی دارند.
۳. افرادی که از بیماریهای زانو مانند سندروم فصل مچ پا رنج میبرند.
عوارض زانوبند طبی
در برخی موارد، خطر آسیب دیدگی با استفاده از یک زانوبند افزایش یافته است، اما اکثر افرادی که از یک زانوبند استفاده میکنند احساس کردهاند که زانوبند در حل مشکل آنها بیشتر کمک کننده بوده است. در کل مزایای استفاده اصولی و صحیح از زانوبند بیشتر از عوارض آن است. عوارض بستن زانوبند شامل صدمات بیشتر در نتیجه فشار بیش از حد به رباط جانبی داخلی (MCL) و احساس امنیت کاذب توسط بریس است.
ورزشکارانی که از زانوبندهای طبی استفاده میکنند ممکن است باعث آسیبهای تماس ناخواسته به سایر بازیکنان شود. بزرگترین خطری که زانوبندها برای شما داشته باشند، احساس کاذبی است که ایجاد میکنند و فکر میکنید زانوی شما را محافظت میکند. به همین دلیل بسیاری از افراد با تکیه بر این که زانوهایشان به خوبی محافظت میشود، شروع به تمرین بسیار زیاد و سنگین میکنند. پس به خاطر داشته باشید که با استفاده از زانوبند، تا حدودی حمایت و محافظت از زانو خواهید داشت، و بطور کامل نمیتوانند شما را از هر گونه آسیبی نجات دهند. بنابراین قبل از انجام هر فعالیت خاص یا ورزشی، حتما خود را گرم کنید یا حرکات کششی مناسب انجام دهید.
هنگام بستن زانوبند طبی به چه نکاتی باید توجه کرد؟
نکاتی که برای بستن زانوبند طبی میتوانید رعایت کنید، بسیار مهم هستند. برخی از این نکات شامل:
- انتخاب زانوبند مناسب: برای شروع، از زانوبند مناسب با سایز و ویژگیهای مورد نیاز خود اطمینان حاصل کنید. پزشک متخصص میتواند به شما در این زمینه کمک کند تا انتخاب بهتری داشته باشید.
- تنظیم مناسب: زانوبند را به طور مناسب و با توجه به تناسب اندازه با زانو خود بپوشانید. این تنظیمپذیری به شما امکان میدهد فشار و پشتیبانی دقیق تری ایجاد کنید.
- بستن با دقت: زانوبند را نه خیلی شل و نه خیلی تنگ بپوشانید. اگر زیاد شل بسته شود، اثربخشی آن در حفاظت و پشتیبانی زانو کاهش خواهد یافت.
- پشتیبانی مفصل زانو: هنگام بستن زانوبند، مطمئن شوید که مفصل زانو شما به خوبی پشتیبانی شده است. فشار مناسبی بر روی منطقه مفصل زانو ایجاد شده باشد.
- مدت زمان استفاده: مدت زمان استفاده از زانوبند به نوع و شدت آسیب و وضعیت زانو شما بستگی دارد. بهتر است در این مورد با پزشک متخصص مشورت کنید. استفاده طولانی مدت از زانوبند ممکن است باعث وابستگی مفصل به آن شود.
چه مدت باید از زانوبند طبی استفاده کنیم ؟
بیشتر زانوبندها طراحی شدهاند تا برای بخش بزرگی از ساعات روز قابل استفاده باشند. اما اگر اندازه زانوبند شما مناسب نیست، میتواند پوست شما را اذیت کند و باعث زخم در پوست شود. اطمینان حاصل کنید زانوبندی که انتخاب میکنید، مناسب باشد، بنابراین شما میتوانید آن را تا زمانی که ممکن است بپوشید. اکثر مردم شبها قبل از خواب، زانوبند خود را خارج میکنند، مگر این که پزشک به طور دیگری دستور داده باشد.
کلام آخر در زمینه زانوبند طبی
استفاده از زانوبند طبی میتواند به شما در کاهش ساییدگی و درد زانو کمک کند و باعث افزایش راحتی و کیفیت زندگی شما شود. زانوبند طبی، یک راهکار غیرجراحی برای درمان ساییدگی و درد زانو است و این نوع زانوبندها به دلیل قابلیت تنظیم و سازگاری آن با فعالیتهای روزانه و ورزشی، بسیار محبوب شده اند. در این مقاله از ایران طب مگ به معرفی انواع زانوبند طبی پرداختیم. زانوبندهای طبی کشی، زانوبند مفصلدار، زانوبند طبی نئوپرن، زانوبند زاپیامکس و زانوبند طبی کنترل کشکک از جمله آرتزهای معروف هستند که به بررسی مزایا و عوارض شایع آنها نیز پرداختیم.
سوالات متداول در زمینه زانوبند طبی
بهترین زانوبند برای درد زانو کدام نوع است؟
انتخاب بهترین نوع زانوبند به نوع آسیب و شدت آن بستگی دارد.
آیا زانوبند زاپیامکس یک زانوبند طبی به شمار میرود؟
بله زانوبند زاپیامکس جزو بهترین زانوبندهای طبی با تکنولوژی نوین محسوب میشود.
تکنولوژی به کار رفته در کمربند پلاتینر چیست و آیا با زانوبند زاپیامکس یکی است؟
تکنولوژی UIC است و با تکنولوژی زانوبند زاپیامکس هم مشترک است.