مینسک زانو یک تکه سی (C) شکل از استخوان محکم است که بین ساق پا و ران وجود دارد. وظیفه این استخوان مقاومت در برابر ضربات وارده به پا و مخصوصا زانو است اما گاهی دچار پارگی می‌شود.
اینکه پارگی و آسیب به مینیسک به چه علتی رخ می‌دهد؟ یا چه علائمی دارد ما را در تشخیص و انتخاب بهترین روش درمان کمک خواهد کرد. ایران طب مگ تولیدکننده انواع تجهیزات برای پیشگیری از پارگی مینیسک است که در این مقاله سعی کرده است در مورد مینیسک زانو و روش‌های درمان آن، توضیحات تخصصی ارائه دهد پس تا انتخاب با ما همراه باشید.
مینیسک زانو چیست؟
مینیسک زانو در محل مفصل یعنی حد فاصل بین ران و درشت نی قرار دارد. همانطور که گفته شد ساختار مینیسک غضروف فیبری است که این امر باعث محکم شدن استخوان زانو و افزایش مقاومت آن در برابر ضربات وارده، شده است.
اگر به ساختار زانو دقت کرده باشید متوجه خواهید شد که مینیسک بافتی مستحکم و ارتجاع پذیر است که بین دو استخوان اصلی قرار دارد. این بافت سطح بالای زانو را پوشانده است. در هنگام دویدن هر بار که کف پای خود را بر زمین می‌گذارید. استخوان ران و ساق پا در محل زانو برخورد شدیدی با یکدیگر دارند.
در اینجا مینیسک وظیفه کاهش شدت برخورد و کاهش احساس درد در زانو را ایفا می‌کند. لازم است بدانید مینیسک زانو از دو بخش داخلی مدیال یا بخش خارجی لترال تشکیل شده است. این دو در کنار هم نقش استحکامی را ایفا می‌کنند.
دقت کنید که اگر زانوی خود را به طور ناگهانی بچرخانید ممکن است دچار پارگی مینیسک شوید. مخصوصاً زمانی که وزن خود را روی دو زانو تحمل کنید.
پارگی مینیسک زانو؛ علت رایج در ایجاد این عارضه
پاره شدن مینیسک می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد یکی از آنها، به علت فعالیت‌هایی است که باعث می‌شود زانوی شما به زور پیچانده یا چرخانده شود. به‌طور مثال چرخش تهاجمی یا توقف و چرخش ناگهانی زانو باعث پاره شدن مینیسک می‌شود.
زانو زدن روی زمین، چمباتمه زدن، بلند کردن وسیله‌های سنگین، انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین بدون گرم کردن و اضافه وزن می‌تواند منجر به پارگی مینیسک و حتی درد زانو شود.
یک راهکار موثر و مهم در کاهش درد زانو و جلوگیری از پارگی مینیسک استفاده از زانو بند زاپیامکس است. این محصول باعث می‌شود که زانو در برابر ضربات احتمالی مقاومت داشته باشد و شما درد را کمتر احساس کنید.
مینیسک‌ها مثل غضروف‌ها در بدن رگ و عصب هستند. یعنی بدن اتسان قادر نیست به آنها هیچ دستوری بدهد تا کاری را انجام دهد. پس مینیسک زانو عضو حساسی در بدن است و همچنین این بافت‌ها به علت حساسیتی که دارند، قابل ترمیم هم نیستند چرا که هیچ نوع رگ خونی برای غذارسانی به این بافت وارد نمی شود.
البته این مورد را باید گفت که خارجی ترین بخش مینیسک داخلی دارای رگ های خونی خاصی است که وظیفه غذارسانی به این بخش را دارد. این نوع ساختار بافتی که مینیسک‌ها دارند باعث ایجاد مشکل می شوند.
به این دلیل که در صورت اختلال در مینیسک ها مثلاً پارگی در قسمت داخلی یا خارجی، دیگر هیچ راهی برای تغذیه و حمایت و فرستادن مواد لازم برای بازسازی وجود ندارد. در نتیجه باید گفت که مینیسکی که پاره می شود، دیگر به‌صورت خود به خودی و توسط بدن قابل درمان نیست. پس در این شرایط برای درمان مینیسک زانو باید به دنبال راه‌های دیگر باشید.
اما مینیسک چه وظیفه ای برعهده دارد و اگر دچار پارگی و آسیب‌دیدگی شود، چه مشکلی برای ما به وجود می آید؟ کار مینیسک این است که به‌عنوان یک لایه محافظ و ضربه‌گیر و در واقع مثل یک بالش میان استخوان (استخوان ساق پا) از پایین و استخوان فمور (استخوان ران) از بالا، قرار بگیرد.
مینیسک زانو با میانجی‌گری بین این دو استخوان، قادر خواهد بود وزنی که به مفصل زانو وارد می شود را به خوبی توزیع کند. به‌علاوه به خاطر وجود همین مینیسک است که زانوی ما قادر است دامنه حرکتی زیادی که تجربه می‌کنیم را داشته باشد.
علائم پارگی مینیسک زانو؛ از درد تا احساس قفل شدن زانو
وقتی مینیسک پاره می‌شود، ممکن است صدای آن را از درون مفصل زانوی خود بشنوید. پس از این اتفاق احتمالا علائم و نشانه‌های زیر را تجربه خواهید کرد:
- درد در زانو: هنگام لمس زانو به خصوص ناحیه آسیب دیده ممکن است دردهایی احساس کنید. این دردها در زمان پیچاندن یا چرخاندن زانو نیز رخ می‌دهد.
- ورم و التهاب یا سفتی زانو: این مورد مشکلی است که در هنگام حرکت دادن پا رخ می‌دهد. این مشکل ممکن است در هنگام حرکت دادن زانو باعث درد شدید شود.
- احساس قفل شدن در زانو: احساس قفل شدن در زانو یا گرفتگی عضله این ناحیه را دارید باید بدانید که مینیسک زانو دچار مشکل شده و باید سریعاً نسبت به رفع آن اقدام کنید.
افرادی که پارگی مینیسک زانو را تجربه می کنند معمولاً از درد زانو شکایت می کنند. هنگام پارگی مینیسک زانو معمولاً علائمی مثل تورم، درد، التهاب در مفصل مشاهده می‌شود. به‌علاوه مسائل دیگری مثل سر و صدا کردن، گیر کردن یا قفل شدن زانو هم می‌تواند مشاهده شود. گاهی هم وقتی که اوضاع بدتر است، ممکن است زانو به شدت سفت و خشک شود و دامنه حرکتی آن به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند. مثلاً دیگر بیمار قادر نباشد زانو را به‌طور کامل باز کند. این علائم البته بیشتر در حالتی اتفاق می افتد که پارگی مربوط به مینیسک میانی باشد.
از آن جایی که پارگی مینیسک میانی بسیار شایع تر از پارگی مینیسک جانبی است، دانستن علائم مربوط به پارگی مینیسک میانی اهمیت بیشتری دارد.
درمان مینیسک زانو با راهکارهای مختلف
اولین چیزی که باید در مورد درمان پارگی مینیسک زانو بدانید این است که اگر حتی پارگی و آسیب‌دیدگی مینیسک زانو از طریق ام‌آرآی تشخیص داده شده باشد، باز هم نمی‌توان سریع نتیجه گرفت که حتماً عمل جراحی باید انجام شود. در واقع استفاده از تصویربرداری ام‌آرآی فقط برای تشخیص و قطعیت پارگی مینیسک است و لزوماً به معنی بی‌فایده بودن تمام راه‌حل‌های دیگر نیست.
جالب است بدانید که برای درمان و بهبود پارگی مینیسک روش‌های مختلفی وجود دارد. در همین زمینه تحقیقاتی در ژورنال پزشکی نیو انگلند چاپ شده است که در آن محققان دریافتند که انجام ورزش‌های فیزیوتراپی اثر قابل توجهی در بهبود درد ناشی از پارگی مینیسک زانو دارد. در واقع این روش تا حدی مؤثر است که می‌تواند نیاز به انجام عمل جراحی را کاملاً از بین ببرد و به همان اندازه اثرگذاری داشته باشد.
بسته به نوع پارگی مینیسک، شدت آن و محل آن و البته میزان پیگیری شما در مورد انجام ورزش ها و آمادگی بدنی، می توان گفت که انجام ورزش و فیزیوتراپی برای رفع نیاز و ضرورت انجام عمل جراحی کافی است.
در این ورزش ها علاوه بر انجام حرکات کششی، حرکات تقویتی عضلانی هم انجام می شود. در این ورزش ها عضلات اطراف زانو تقویت می شوند که نتیجه آن کاهش استرس های جانبی و فشار مستقیم به زانو است. این تغییر وضعیت و افزایش آمادگی زانو نهایتاً می تواند به عدم نیاز به انجام جراحی منجر شود.
شدت و محل پارگی از عوامل تعیین کننده در درمان این بیماری هستند. به طور مثال یک سوم بیرونی مینسک جریان خون بیشتری نسبت به بافت داخلی دارد پس اگر به این ناحیه آسیبی وارد شود بهبودی سریع‌تر است زیرا خون رسانی بیشتر در این ناحیه باعث ورود مواد مغذی برای بهبود بافت آسیب دیده می‌شود. در ادامه به بررسی عواملی که در درمان این بیماری موثر است می‌پردازیم:
استراحت کردن: از فعالیتی که باعث آسیب به زانو می‌شود پرهیز کنید. در بعضی از شرایط پزشک برای درمان مینیسک زانو توصیه می‌کند از عصا استفاده شود. استراحت کردن را در درمان مینیسک زانو بسیار جدی بگیرید.
ورزش کردن: انجام حرکات ورزشی درست و مناسب کمک زیادی به کاهش درد زانو و کاهش التهاب مینیسک می‌کند. پس سعی کنید روزانه ورزش کنید.
استفاده از یخ: کمپرس سرد یا کیسه آب سرد تاثیر زیادی در کاهش تورم و درد زانو دارد. روش استفاده از کیسه آب سرد این گونه است، ابتدا پاها را بالاتر از سطح بدن خود قرار دهید، کیسه آب سرد را درون یک حوله قرار دهید تا باعث آسیب پوستی نشود سپس کیسه را هر بار ۱۵ دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم عواملی که باعث پارگی مینیسک زانو می‌شوند را شرح دهیم . همچنین گفتیم چطور می‌توان از آسیب‌هایی که ممکن است به این ناحیه وارد شود، جلوگیری به عمل آورید. در ادامه نیز علائمی که باعث پارگی مینیسک می‌شدند را ذکر کردیم. با پرهیز از این موارد می‌توانید دردهای زانو را کمتر کنید.
همچنین برای درمان این مشکل روش‌های خانگی مختلفی وجود دارند و علاوه‌بر آن، می‌توانید از تجهیزات پزشکی مثل زانو بند نیز استفاده کنید. البته دقت کنید که حتما این تجهیزات را از یک فروشگاه معتبر تهیه کنید تا از کیفیت و تأثیرگذاری آنها اطمینان داشته باشید.
سوالات متداول
- پارگی مینیسک چگونه رخ می‌دهد؟
موارد مختلفی مانند چرخش نادرست زانو و فشار به این ناحیه می‌توانند باعث بروز پارگی مینیسک زانو شوند. این موارد می‌توانند در حین تصادفات، ورزش‌هایی مانند فوتبال و حوادث دیگر رخ دهند.
- راهکار موثر در کاهش درد زانو چیست؟
استفاده از زانو بند در کاهش درد زانو بسیار موثر است. دقت شود که از زانو بند های مرغوب بهره بگیرید تا در زمان کوتاه‌تری بهبود یابید. همچنین درمان‌های خانگی و تخصصی زیادی برای برطرف کردن درد زانو وجود دارد که می‌توانید با مشورت پزشک از آنها بهره‌مند شوید.
- درمان پارگی مینیسک زانو چگونه رخ می‌دهد؟
برای درمان این مشکل می‌توانید از روش‌های متعددی استفاده کنید. فعالیت نکردن و کمپرس آب سرد از روش‌های درمان پارگی مینیسک زانو است که می‌توانید آنها را در خانه انجام دهید. البته در هر صورت مراجعه به پزشک واجب است.