آب آوردن زانو یا افیوژن زانو عارضه‌ای است که در آن مایعات اضافی در داخل یا اطراف مفصل زانو جمع شود. در اغلب موارد علت شایع اب اوردن زانو مشکلاتی مانند آرتریت، آسیب به رباط‌ها و غضروف است. البته باید بگوییم که به صورت طبیعی مقدار کمی مایع در مفاصل وجود دارد. اما اگر میزان این مایع از حد طبیعی خارج شود، باعث بروز عوارضی در زانو خواهد شد.
تحقیقات نشان می‌دهد در برخی موارد حدود 27 درصد از افراد آب آوردن زانو را در طول زندگی تجربه می‌کنند. در این مقاله از مجله پزشکی ایران طب مگ به بررسی موضوع آب آوردن زانو می‌پردازیم.
دلیل آب آوردن زانو؛ چه چیزی باعث ایجاد مایع روی زانو می شود؟
آب اوردن زانو یا افیوژن زانو، نشانه‌ای از نوعی آسیب است. این آسیب ممکن است ناشی از یک آسیب یا یک بیماری زمینه‌ای باشد. رگ به رگ شدن، شکستگی استخوان های اطراف مفصل، پارگی مینیسک یا آسیب های رباط مانند پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) می‌تواند باعث ایجاد مایع روی زانو شود. دکتر مک کیمپسون می‌گوید: «این آسیب‌ها اغلب زمانی اتفاق می‌افتند که زانوی شما به شدت در جهت غیرعادی پیچ خورده یا خم شود». آرتریت، عفونت، نقرس یا نقرس کاذب (نوعی از آرتریت ناشی از کریستال های پیروفسفات کلسیم) نیز می‌تواند باعث ایجاد مایع روی زانو شود. در صورت استفاده بیش از حد از مفصل، تورم احتمالا بدتر خواهد شد.
در اغلب موارد علت جمع شدن مایع در مفصل زانو یکی از موارد زیر است:
- آسیب تروماتیک که منجر به شکستگی یا آسیب به رباط می‌شود.
- روماتیسم مفصلی
- شرایط التهابی زمینه‌ای، مانند آرتریت
- نقرس
- نقرس کاذب
- آرتریت سپتیک
- آرتریت سلی
- آرتریت روماتوئید نوجوانان
- استفاده بیش از حد، به دلیل فعالیتهای فیزیکی خاص یا ورزش
- عفونت‌ها مانند بیماری لایم یا سیفلیس
- آرتریت واکنشی
- بیماری التهابی روده
- همارتروز یا خونریزی در مفصل
- اضافه وزن و چاقی نیز با وارد کردن فشار به زانو خطر آسیب را افزایش می‌دهد.
- صدمات
- کیست (کیسه‌های پر از مایع زیر پوست)
در اغلب موارد مایع اضافی در اطراف مفصل باعث ایجاد تورم، درد و سفتی خواهد شد. جالب اینجاست که برای درمان اغلب این مشکلات می‌توان از زانوبند زاپیامکس استفاده کرد. خرید و قیمت zapiamax با توجه به مزایا و اثراتی که بر درد دارد، بسیار عالی است.
چه عواملی احتمال ابتلا به افیوژن را افزایش می‌دهند؟
هر شخصی ممکن است دچار افیوژن زانو شود، اما برخی موارد خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- سن: به طور کلی احتمال ابتلا به مشکلات زانو با افزایش سن بیشتر می‌شود.
- ورزش: برخی ورزش‌ها مانند کشتی، بسکتبال و فوتبال زانوها را بیشتر تحت فشار قرار می‌دهند.
- شغل: باغبان‌ها، کارگران ساختمانی و سایر حرفه‌‌هایی که نیاز به صرف زمان بیشتر روی زانو دارند، در معرض خطر بیشتری برای تجمع مایع در بورس‌ها هستند.
- وزن: اضافه وزن به مفاصل زانو فشار وارد می‌کند و منجر به انحطاط آن می‌شود.
- شرایط سلامتی: استئوآرتریت و روماتیسم مفصلی باعث مشکلات زانو می‌شوند، خطری که اگر اضافه وزن نیز داشته باشید، تشدید می‌شود.
پس می‌توان اینگونه گفت که افراد دارای یک یا چند مورد از عوامل بالا، بیشتر در خطر افیوژن و زانو درد قرار دارند.
با مشاهده هریک از این موارد باید نسبت به آب آوردن زانو مشکوک باشید و به سرعت راه درمان بیابید.
نشانه‌های آب آوردن زانو چیست؟ افیوژن را با چه علائمی بشناسیم؟
مایع اضافی باعث پف کردن قسمت‌های استخوانی زانو می‌شود. در این حالت ممکن است یک زانو بزرگ‌تر از دیگری به نظر برسد و احساس شود. همچنین امکان دارد که خم یا صاف کردن زانو دشوار شود.
دیگر علائم رایج آب آوردن زانو عبارتند از:
- تورم
- سفتی و سختی
- کاهش دامنه حرکتی
با مشاهده نشانه های زیر باید حتما زانویتان را به پزشک نشان دهید.
- ناتوانی در ایجاد وزن روی مفصل
- ضعیف بودن یا عدم نبض در پا
- از دست دادن احساس زیر زانو
- تب
در صورت مشاهده این علائم حتما برای تشخیص علت و درمان افیوژن زانو به پزشک مراجعه کنید.
| تورم | پف خفیف و عمومی گرفته تا تورم و التهاب شدید |
| درد | از ضربان ضعیف گرفته تا درد شدید که حرکت را محدود می کند |
| سفتی | محدود کردن دامنه حرکتی مفصل یا محدود کردن کامل حرکت |
| قرمزی و گرما | همراه با التهاب موضعی |
| کبودی و خونریزی | در فضای مفصل (ناشی از آسیب) |
| تب ، لرز | همراه با ضعف (در صورت وجود عفونت) |
آب آوردن با دلایل زمینه ای؛ هشداری برای پیشرفت آسیب ها
در ادامه با علائم خاص هر یک از علل زمینه‌ای افیوژن زانو آشنا خواهیم شد:
- استئوآرتریت: درد و سفتی مفصل زانو که معمولا در اوایل صبح بدتر می‌شود. اما اغلب در عرض 30 دقیقه پس از بیدار شدن بهبود می‌یابد.
- آرتریت روماتوئید: درد و تورم اغلب چندین مفاصل را معمولا به صورت متقارن تحت تاثیر قرار می‌دهد. ممکن است مفصل در هنگام لمس گرم احساس شود و درد بیش از 30 دقیقه پس از بیدار شدن ادامه دارد.
- آسیب تروماتیک: ممکن است کبودی و درد شدید وجود داشته باشد و قرار دادن وزن بدن روی زانو سخت شود.
- · عفونت: احتمال دارد که زانو داغ و بیمار تب داشته باشد.
این علائم مربوط به علل زمینه‌ای آسیب در زانو هستند که در اغلب موارد منجر به ایجاد مایع اضافی در مفصل می‌شوند.
اگر از زانودرد رنج میبرید زانوبند زاپیامکس را امتحان کنید.
تشخیص درست، نخستین گام برای درمان موثر
در مراجعه به پزشک ابتدا معاینات اولیه صورت می گیرد. اما پزشک برای تشخیص دقیق ممکن است این موارد را نیز تجویز کند :
- معاینه فیزیکی زانو برای بررسی دامنه حرکتی و شدت درد
- تجویز تصویربرداری با اشعه ایکس، CT اسکن یا MRI
- سونوگرافی از محل متورم
- انجام آسپیراسیون مفصلی (خارج کردن مقداری از مایع اضافی برای آزمایش روی آن)
البته باید اشاره کنیم که در اغلب موارد با انجام آسپیراسیون میزانی از درد، تورم و التهاب در مفصل کاهش می‌یابد.
پیشگیری از بیماری آب آوردن زانو؛ چه کنیم تا دچار افیوژن نشویم؟
با رعایت این نکات می توانید از زانویتان در برابر تجمع آب محافظت کنید:
- فعالیتهای ورزشی مانند پیاده‌روی و شنا
- پرهیز از حرکت های ناگهانی زانو و دویدن در سطوح خشن
- پرهیز از انجام حرکات تکراری
- متناسب نگاه داشتن وزن بدن
- مراقبت ویژه از زانو برای افرادی با علائم آرتروز
درمان هر گونه آسیب به زانوها و مفاصل از ایجاد افیوژن در زانو در آینده جلوگیری می‌کند.
درمان آب آوردن زانو؛ از درمان خانگی تا جراحی
باید گفت درمان آب اوردن زانو تا حدود زیادی به دلیل پدید آورنده بستگی دارد. توصیه می شود پیش از هر اقدامی این موارد را رعایت کنید و در صورت ادامه علائم راه های دیگر درمانی را امتحان نمایید:
- استراحت دادن به زانو در انجام فعالیت‌ها شدید تا متوسط
- بالا بردن پا در هنگام استراحت
- قرار دادن کمپرس یخ روی زانو
- استفاده از عصا یا دیگر وسایل کمکی برای راه رفتن و بلند شدن
- کاهش وزن درست برای کاهش فشار روی زانو
- انجام ورزش‌هایی که فشار کمی به زانو وارد می‌کنند مانند شنا، پیاده روی و تای چی
اما در حالت کلی می توان درمان را به شکل زیر خلاصه کرد:
| نام روش | شیوه درمان |
| آسپیراسیون یا تخلیه مایع اضافی | خارج کردن مقدار مایعات اضافی |
| تزریق کورتیکواستروئید | تسکین درد و التهاب |
| آنتی بیوتیک‌ها | جلوگیری از گسترش عفونت |
| زانوبند زاپیامکس | تسکین درد و رفع التهاب |
| قرص های مسکن | آرام شدن درد و ضد التهاب د ر درازمدت |
| درمان های خانگی(زنجبیل، زردچوبه و زالو درمانی و..) | رفع التهاب و تسکین درد |
.
درمان سنتی آب آوردن زانو؛ راهکارهایی برای درمان خانگی و آسان
- داروهای طبیعی، مانند گیاهان و مکمل‌ها، ممکن است گزینه‌های درمانی ایمن و مؤثر با عوارض جانبی کمی باشند اما تحقیقات محدودی در خصوص آن‌ها وجود دارد. مطالعات علمی اغلب از مدل‌های حیوانی یا خطوط سلولی برای آزمایش ترکیبات گیاهی استفاده می‌کنند. ولی کارآزمایی‌های بالینی بسیار کمی شامل درمان‌های طبیعی وجود دارد.
همچنین استفاده از راهکارهای درمان سنتی نیز در بهبود آب آوردن زانو به افراد کمک می‌کند. برخی از این راهکارهای درمانی عبارتند از:
درمان آب آوردن زانو با زنجبیل؛ خواص ضد التهابی موثرند
زنجبیل گیاهی با خواص ضد التهابی است که برای درمان آرتروز نیز از آن بهره می‌برند. برای استفاده از این گیاه در درمان آب اوردن زانو کافی است که یک قاشق غذاخوری زنجبیل را در مقداری آب بریزید و بجوشانید. بعد از تبخیر آب، مقداری تفاله یا خمیر باقی می‌ماند که باید آن را مانند مرهم روی محل درد قرار دهید. این کار را روزی دو مرتبه به مدت یک هفته انجام دهید.
روغن گل گاوزبان موثر در درمان آب آوردن زانو
دانه‌های گیاه گل گاو زبان حاوی مقادیر زیادی اسید چرب ضروری امگا 6 هستند. روغن دانه گل گاوزبان همچنین حاوی اسید لینولنیک است که بدن آن را به GLA تبدیل می‌کند..
بر اساس تحقیقات سال 2017، روغن گل گاوزبان به بهبود علائم آرتریت روماتوئید (RA) و همچنین آب آوردن زانو کمک می‌کند، اگرچه امکان دارد عوارض جانبی منفی به همراه داشته باشد ، پس باید تحت نظر پزشک مصرف گردد.
زردچوبه با خواص معجزه آسا
زردچوبه، ادویه‌ای زرد رنگ و دارویی که از پرکاربردترین ادویه‌جات به شمار می‌آید. پالپ داخل ساقه حاوی ترکیب گیاهی قوی کورکومین است. تحقیقات نشان می‌دهد کورکومین التهاب مزمن ناشی از آب آوردن زانو را کاهش می‌دهد که ممکن است به دلیل کاهش سلول‌های التهابی کورکومین و افزایش سلول‌هایی باشد که به تنظیم التهاب کمک می‌کنند.
جراحی، آخرین گزینه برای درمان آب آوردن زانو
در مواردی که زانو به درمان های گفته شده پاسخ مناسب ندهد و امکان ترمیم آن با دارو یا سایر روش‌های درمانی وجود نداشه باشد، جراحی زانو انجام خواهد شد. جراحی‌های مختلفی در ناحیه زانو انجام می‌شود که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- آرتروسکوپی
- جراحی تعویض جزئی مفصل
- جراحی کامل مفصل
- استئوتومی زانو
دوره بهبود بیماری آب آوردن زانو چقدر است؟
مدت زمان لازم برای بهبودی آب اوردن زانو به علت درد و توصیه های درمانی بستگی دارد. به گفته متخصصان اگر روند تشخیص در روزهای نخستین بیماری آغاز شود می‌توان تا حد زیادی طول درمان را کاهش اما در حالت کلی زمان درمان و بهبودی به علت و عوامل دیگری مانند سن و سلامت کلی فرد بستگی دارد در این مقاله درباره آب آوردن زانو و دلایل ان و همچنین راه‌های درمانی نکاتی را بیان کردیم.
پرتکرارترین سوالات در مورد آب آوردن زانو
آیا آب آوردن زانو خطرناک است و مشکل جدی ایجاد می‌کند؟
اینکه مایع جمع شده در زانو خطرناک است یا خیر به آسیب ایجادشده در زانو بستگی دارد. در صورتی که آسیب شدید باشد، درمان فوری نیاز است. اما در مواردی که آسیب خفیف و آب جمع‌شده اندک باشد، درمان‌های خانگی موثر خواهند بود.
آیا افیوژن زانو به خودی خود از بین می رود؟
این امکان وجود دارد که افیوژن زانو (مایع اضافی در مفصل) خود به خود برطرف شود، به خصوص اگر ناشی از التهاب یا آسیب جزئی باشد. با این حال، اگر علت زمینه ای مورد توجه قرار نگیرد، افیوژن ممکن است باقی بماند یا دوباره عود کند.
آیا راه رفتن با افیوژن زانو اشکالی ندارد؟
زمانی که درد و تورم دارید به زانوی خود استراحت دهید و از فعالیت های تحمل وزن خودداری کنید.